Περί ηθοποιών και καθρεφτών
1. Ο τίτλος του μπλογκ είναι μια φράση από το μυθιστόρημα του Μάρτιν Βάλζερ Βιογραφία ενός έρωτα. Το διάβασα πριν από λίγους μήνες και κόλλησα με τη συγκεκριμένη φράση. Κατά καιρούς, μου έχουν πει τη φράση «μοιάζεις με μία ηθοποιό» και με αρκετά μεγάλη γκάμα σε ηθοποιούς. Από την Άννα Ανδριανού (στα νιάτα της και στα νιάτα μου ευτυχώς) και την προ-Φουστάνου Βάσια Παναγοπούλου (μια εποχή έμπαινα στα ταξί και οι ταξιτζήδες με έλεγαν Βάσια) μέχρι κάποια σταρ του αμερικάνικου σινεμά (που εκείνος που μου απέδιδε την ομοιότητα δεν θυμόταν το όνομά της), αλλά και άλλες. Έχω ακούσει και την ατάκα «Εσύ μοιάζεις με μια ηθοποιό, δεν ξέρω με ποια, αλλά σίγουρα μοιάζεις με κάποια ηθοποιό». Στην αντίστοιχη ατάκα, η Σούζι Γκερν, η ηρωίδα του μυθιστορήματος του Βάλζερ, απαντά «Όλοι μοιάζουμε με έναν ηθοποιό«. Μου φάνηκε μια μικρή αυτονόητη αλήθεια. Ίσως πάλι και να ισχύει το αντίθετο, ίσως στον καθένα μας να μοιάζει κάποιος ηθοποιός. Σκεφτείτε δηλαδή την γκάμα, είναι τεράστια.
2. Το στάδιο του καθρέφτη (estadio del espejo): στη θεωρία της λακανικής ψυχανάλυσης το στάδιο του καθρέφτη αντιστοιχεί στη στιγμή που το παιδί «αναγνωρίζει» τον εαυτό του στην εικόνα του στον καθρέφτη ή σε κάποιον Άλλο όμοιο ή κοντινό που το αναπαριστά. Περιγράφεται στο δοκίμιο του Λακάν «Το στάδιο του καθρέφτη ως διαμορφωτής της λειτουργίας του πρώτου ενικού προσώπου (εγώ)», το πρώτο από τα Γραπτά του. Μεταξύ 6 και 18 μηνών, το βρέφος αναγνωρίζει τον εαυτό του, κάτι που του προξενεί ιδιαίτερη ευθυμία. Αργότερα, ο Λακάν ανέπτυξε μια άλλη σημαντική πλευρά του σταδίου του καθρέφτη, εισάγοντας ένα στοχασμό πάνω στο ρόλο του Άλλου. Στην αρχετυπική εμπειρία του σταδίου του καθρέφτη, το παιδί δεν είναι μόνο του μπροστά στον καθρέφτη, το πηγαίνει εκεί κάποιος από τους γονείς του που του υποδεικνύει, τόσο σωματικά όσο και λεκτικά, την εικόνα του. Έτσι μέσα στο βλέμμα και το λόγο αυτού του άλλου, αλλά και μέσα στη δική του εικόνα, το παιδί επαληθεύει την ενότητά του. Με άλλα λόγια, η απόδειξη της ενότητάς του έρχεται από το βλέμμα και από το λόγο κάποιου άλλου. Στην πραγματικότητα, μπροστά στον καθρέφτη το παιδί αναγνωρίζει πρώτα απ’ όλα τον άλλο, τον ενήλικα που βρίσκεται πλάι του και του λέει «Κοίτα, είσαι εσύ!», κι έτσι το παιδί καταλαβαίνει «Είμαι εγώ».
Τα δυο προηγούμενα μου φαίνεται πως έχουν κάποια σχέση με ένα μπλογκ, ή με αυτό που εγώ φαντάζομαι ως μπλογκ. Κάτι σαν έναν καθρέφτη, όπου κάποιος αναγνωρίζει τον εαυτό του, ή μια παράθεση ιστοριών, όπου ο καθένας μοιάζει ή γίνεται ένας ηθοποιός. Άλλωστε ηθοποιοί και καθρέφτες μού φαίνεται πως πάνε χέρι χέρι. Πολύ κουλτούρα βέβαια ακούγονται όλα αυτά, αλλά ο χρόνος θα δείξει πως μπορεί και να μην είναι ακριβώς έτσι, ίσως να είναι και πολύ ανάλαφρα.
Όλοι μοιάζουμε με έναν ηθοποιό 
fvasileiou said
Πολύ μου αρέσει το blog σου. Το λέω απλά, χωρίς περιττές μανούρες. Γράφεις για τον εαυτό σου σε γ΄;
Rayuela said
@favasileiou
Σ’ ευχαριστώ για τα καλά σου λόγια, ακόμη καλύτερα που είναι χωρίς περιττές μανούρες! Γράφω για τον εαυτό μου, αλλά όχι μόνο, σε γ’ αλλά και σε α’ πρόσωπο. Ίσως κάποτε να γράψω και σε δεύτερο, ξέρω κι εγώ…
Ανώνυμος said
Γ. Χ. said
ΟΙ ΗΘΟΠΟΙΟΙ ΜΑΣ
Οι ηθοποιοί μας…
που ανοιγοκλείνουνε τα μάτια τους μπρος στο φακό…
που αγωνίζονται
ποιος θα φωνάξει δυνατότερα
στη σκηνή πάνω…
Οι κακόμοιροι,
οι άθλιοι ηθοποιοί μας…
Γ. Χ.
follow said
follow
Περί ηθοποιών και καθρεφτών | Όλοι μοιάζουμε με έναν ηθοποιό